Çocuklarda Regresyon ve Nedenleri

Psikolojide regresyon, ya da gerileme, kişinin erken dönemindeki veya çocukluktaki davranışlarını ve halini gösterme durumudur. Örneğin bir çocuk kendi başına uykuya nasıl dalamazsa Alzheimer hastası bir kişi de buna benzer çocuksu davranışları sergileyebilir.

Çocuklar, bebeksi davranışları sık sık sergileyebilirler ve bu gelişimlerinin normal bir parçası olarak görülebilir. Fakat stres; çocuklarda gerilemeye neden olan etkenlerin başında gelmektedir.

Çocuğunuzda uzun zamandır yapmadığı türden bebeksi davranışlar ortaya çıktığında o dönemde çocuğunuzun hayatında değişen şeyin ne olduğunu ve nasıl bir zorlanma yaşadığını gözlemlemeye çalışın. Regresyona neden olan faktörlerden bazıları aşağıda belirtilen sebeplerden dolayı olabilir.

• Anne-çocuk arasındaki çatışmalı ilişki
• Huzursuz ve baskıcı aile ortamı
• Mükemmeliyetçi anne-baba tutumu
• Çocuğun yaşamındaki yetişkinlerden gelen korkutucu ve örseleyici aile içi şiddet, cezalandırma
• Çocuğun yaşantısında travmatik olaylarla karşılaşması: Taşınma, okul değişikliği, sağlık problemleri, ailedeki yakın birinin kaybı gibi
• Kardeş kıskançlığı
• “Freudyen psikolojide gerileme, kişinin aşırı kaygı ve stres sonucu olarak erken psikoseksüel döneme dönme isteğidir.”

Başlıca regresyon davranışları;

• alt ıslatma
• dışkı kaçırma
• parmakemme
• bebeksi konuşma
• kekemelik

Regresyon nedir? 

 

Özellikle aileye yeni katılan bir kardeş olduğunda, bebeksi davranışlara dönüş sıklıkla rastlanan bir durumdur. Örneğin “yemek istiyorum” yerine “mama” cümlesine geri dönülmesi (kelime haznesi ve konuşma becerisinin yeterli olmasına rağmen), anne memesini yeniden emmek istemesi, bardaktan değil de biberondan su içmek istemesi veya emzik kullanmak istemesi gerileyen davranışlara örnektir.

Duygusal dünyasıyla ilintili olarak gerileyen davranışlarda paniklemeden sakince onun güvende olduğu hissini vermek, büyük tepkiler vermemek, ilgiyi arttırmak, onunla baş başa vakit geçirmek (örneğin birlikte oyun oynamak veya kitap okumak) genellikle davranışlardaki gerilemeleri durdurur. Bu dönem sizi endişelendirse de çocuğunuzu zorlamak yerine onu dinlemeye ve anlamaya çalışın. Stresli dönemi atlattıktan sonra çocuğunuzun doğru davranışları öğrenmesi için yeterince vaktiniz olacağını hatırlayın.

Ancak çocuğun motor becerilerinde gerilemeler olursa, örneğin sandalyeye tırmanabilen bir çocuk artık tırmanamıyorsa veya merdiven çıkabilen bir çocuk artık çıkamıyorsa, bu durum mutlaka takip edilmeli ve dikkate alınmalıdır. Ya da sosyal becerilerde ciddi bir azalma varsa; örneğin göz teması kuran bir çocuk artık kurmuyorsa, yaşıtlarıyla olan iletişimi kestiyse, sizi duymuyormuş gibi davranıyorsa gelip geçici bir duygusal gerilemenin ötesinde bir durum söz konusu olabilir.

Çocukluk dönemi yaşamın en özel yeridir. Çocukluk yaşantıları kişiliğin biçimlenmesinde önemli bir rol üstlenmektedir. Yaşamımızı yöneten gizil güçleri barındıran bilinçdışı çocukluk yaşantılarından izler barındırır. Bir insanın çocukluğunda maruz kaldığı her kötü deneyim onun tüm geleceğini etkileme potansiyeli barındırır. Her çocuk içindeki duygu ve düşünceleri dışa vurmak ve sesini çevresindeki büyüklerine duyurmak için çeşitli yöntemler dener. Biz yetişkinler çocuklarımızı daha dikkatli dinler ve gözlemlersek onların iç seslerini de duyabiliriz. Böylece çocuklarımıza yaklaşımımızda hatalarımız varsa düzeltebilir ve kendilerini yanımızda huzurlu hissetmelerini sağlayabiliriz.

 

Uzman Klinik Psikolog

 

Hande UYSAL

 

                                                           

                                                                                                                                           Çocuklara Olumlu Davranış Kazandırma Yolları başlıklı yazımızı okumak için tıklayın!